در تابستان و فصل‌های گرم، شرکت‌های سازنده عطر، برای تولید محصولات جدید خود به گروه بویایی مرکبات روی می‌آورند. این گروه بویایی، دارای رایحه‌‌ای خنک، مرطوب و با طراوت هستند و می‌توانند احساس سرزندگی و سرخوشی را در اوج گرما القا کنند.
گروه عطرهای سیتروس یا مرکباتی در ظاهر ساده‌ترین عطرها هستند، اما از نظر تکنیکی برای به دست آوردن شفافیت رایحه در آن‌ها، جزء سخت‌ترین عطرها به شمار می‌روند. به همین دلیل اکثر خانه‌های عطر اصیل و قدمت‌دار، حداقل یک اثر از ترکیبات مرکباتی در مجموعه عطرهای خود دارند. آن‌ها با این کار، قابلیت‌های تکنیکی خودشان را به مشتریان عرضه می‌کنند و فاخرترین نام‌ها را بر روی عطرهای مرکباتی خود می‌گذارند.
عطرهای مرکباتی، بیشتر مورد توجه و علاقه جوان‌ها و نوجوان‌ها هستند، البته به دلیل خوشبو بودن، غالبا ماندگاری کمی دارند. عطرسازها برای افزایش ماندگاری عطرهای مرکباتی، سعی می‌کنند، آن‌ها را با ترکیب نت‌های دیگری تولید کنند و رایحه پیچیده‌تری به وجود بیاورند، تا به این ترتیب، ماندگاری عطر‌های‌شان در این گروه بویایی، بیشتر شود.

این گروه بویایی دارای ترکیباتی با نُت غالب مرکبات و شبه مرکباتی هستند. همه عطرهای مرکباتی دارای گرایش خنک و تابستانی هستند و به دلیل ناپایدار بودن روایح و حجم ریز مولکول‌های‌شان، از ماندگاری متوسط یا کمی برخوردارند.
وجه اشتراک همه کارهای مرکباتی نشاط، سرزندگی، تازگی بهاری و تابستانی و حس بی نهایت مثبت و شادی در آن‌ها است. همچنین عطرهای این گروه در مقایسه با عطرهای آروماتیک حضور سبک‌تر و بی وزن‌تری دارند و به ندرت پیش می‌آید، که برای کسی آزاردهنده باشند.

نت‌های غالب در این گروه بویایی از لیمو، پرتقال، برگاموت، گریپ فروت و نارنگی تشکیل شده است. در عطرهای این گروه بویایی همچنین از نت‌های دیگری مانند شکوفه‌های پرتقال، دانه‌ها یا روغن بهار نارنج نیز استفاده می‌شود.

البته در گونه‌های جدیدتر از گروه بویایی مرکباتی، نت‌هایی مانند پوملو، گریپ فروت، یوزو و هاساکو مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نت‌ها به تازگی وارد حوزه‌ عطرسازی شده‌اند. اسانس‌های مرکباتی در اکثر موارد با آب‌گیری (از طریق فشردن) تهیه می‌شوند تا تازگی طبیعی آن‌ها حفظ شود.

دسته‌بندی گروه بویایی مرکباتی یا سیتروس چگونه است؟

 خانواده عطرهای مرکباتی، به یک سررشته و دو زیرمجموعه تقسیم می‌شوند. این عطرها شامل سه گروه مرکباتی، مرکباتی آروماتیک، و مرکباتی خوراکی هستند.

مرکباتی (Citrus):

عطرهای این دسته، ترکیبی ساده تر از دو زیرمجموعه دیگر در این گروه بویایی دارند. عطرهای این گروه، اغلب حالتی ادوکلن مانند دارند. عطرهای گروه مرکباتی، گرایش شدیدی به ساده بودن دارند و در ترکیبات آن‌ها، یک یا چند نت مرکباتی مرکزی به کار می‌رود.
اغلب عطرهای قرار گرفته در این گروه، تابستانی هستند و به سرعت حس شادابی و خنکی را به مصرف‌کننده خود القا می‌کنند. از معروف‌ترین عطرهای این گروه می‌توان به ادوکلن آکوا دی پارما کولونیا (Acqua di Parma Colonia) اشاره کرد.

مرکباتی آروماتیک (Citrus Aromatic):

آروماتیک به معنای معطر و خوش‌بو است. این گروه‌ها اغلب از ترکیب نت‌های مریم گلی، رزماری، زیره سبز، اسطوخودوس و دیگر گیاهانی که بوی تندی همچون علف دارند، ساخته می‌شوند. این دسته شامل ترکیبی از نت‌های خنک و شادابِ مرکبات با گیاهان معطر و آروماتیک است. در ترکیب عطرهای این گروه از بعضی برگ‌ها، علوفات، به خصوص علوفات دارویی، برخی ادویه‌جات و سبزیجات استفاده و رایحه‌ای معطر و گیاهی ایجاد می‌شود.
عطرهای این گروه مانند رایحه هوای سرد زمستان، بسیار خنک و اغلب ساده، مردانه با خط بویی ماندگار اما ضعیف یا متوسط هستند. این عطرها، یک معجون جادویی در گرمای شدید تابستان به حساب می‌آیند و روح و جسم انسان را نوازش می‌کنند.
معروف‌ترین نت در دسته‌های آروماتیک، لاوندر یا اسطخودوس است. این گیاه دارای کاربرد دارویی و خوشبوکنندگی بسیار بالا است و به دلیل قیمت نازلی که دارد، در صنعت رایحه و عطر بسیار پرکاربرد است.
لاوندر از زمان‌های بسیار کهن در آروماتراپی یا رایحه درمانی اهمیت حیاتی زیادی داشته است. از دیگر عناصر مورد استفاده در گروه مرکباتی آروماتیک می‌توان به به رزماری یا اکلیل کوهی، زیره سبز، تخم گشنیز، نعنا، ریحان سبز، مریم گلی، میوه اُرس و چمن یا نت علفی سبز اشاره کرد.
استفاده از ترکیبات متنوع و سبزی در عطرهای این گروه، حس علف و علفزار را القا می‌کنند. ترکیب این عناصر بر روی بستر سیتروسی یا مرکباتی، فضایی بسیار مفرح و آرامش‌بخش ایجاد می‌کنند و بارزترین خصوصیت آن‌ها، ایجاد آرامش ذهنی و تسلی خاطر است.

عطرهای این گروه به دلیل حس شفافیت و تمیزی که ایجاد می‌کنند، در بین کولون‌ها بسیار رونق دارند. از معروف‌ترین عطرهای این گروه می‌توان به تام فورد نرولی پورتوفینو (Neroli Portofino Tom Ford) و کازاموراتی مفیستو زرجوف (Casamorati Mefisto Xerjoff) اشاره کرد.

مرکباتی خوراکی (Citrus Gourmand):

منظور از مرکباتی خوراکی، ترکیب شدن مرکبات به همراه نت‌های شیرینی مانند وانیل، شکلات، کارامل و است. البته در عطرهای زنانه این گروه، نت‌هایی از گل‌ها نیز اضافه می‌شود و حس زنانگی عطرها را بیشتر می‌کند. در این ترکیب از لیمو شیرین، پرتقال، نارنگی و باقی مرکبات، در صورتی که قند کافی داشته و رسیده باشند، استفاده می‌شوند. البته منظور از قند صرفا رایحه این مواد است که حس رسیدگی میوه را اهدا می‌کند.
برای رایحه خوراکی مانند این عطرها نیز، نت‌های وانیلی، شیری، کاراملی، کاکائویی و نت‌های گلی شیرین به کار می‌رود. فضای کلی عطرهای مرکباتی خوراکی، به سوی زنانگی و دخترانگی گرایش دارند.
البته به دلیل تضادی که بین گرایش مردانه تِم کلاسیک مرکبات گرایش زنانه تِم شیرینی‌جات وجود دارد، تعداد عطرهای تولید شده در این دسته نسبتا کم است. عطرهای این گروه رایحه‌ای گرم، شیرین، به شدت میوه‌ای و شادی بخش دارند و حس خوراکی‌های شیرین را منتقل می‌کنند.
از معروف‌ترین عطرهای این دسته می‌توان به سی کی وان شاک استریت ادیشن مردانه (CK One Shock Street Edition) اشاره کرد.